MENNE'S PAPER (fall 2000), school paper about The Zipps by Menne Evers, daughter of PLUT-member Hans Evers

Back to PLUT page or to Articles - Vonpopp - Platenblad - Stad - Binnenskamers - Panorama - Actuaris - UitGelezen - Volkskrant

Nederbeat-muziek... Zeta-lightshow... Stickers met teksten als "Be stoned! Dig: Zipps, Psychedelic Sound"... Liedjes met als titel
"Marie Juana" en "Dutch Milk", of eigenlijk "The struggle for ice cold milk of Benzi the bass-player or how to promote original dutch milk"...

Als je alleen nog maar dit hoort over de nederpopgroep The Zipps komt er al een soort nieuwsgierigheid naar boven. Bijvoorbeeld: Wat is "Psychedelic Sound" en waren deze bandleden soms aan de drugs? Wat hadden zij met melk? Hoe was het eigenlijk om als popgroep in de jaren '60 op te treden? De enige manier om achter de antwoorden op deze vragen te kunnen komen is om het te vragen aan een van de bandleden van The Zipps.

Eigenlijk kwam ik door mijn vader op het idee om iemand uit de muziek te interviewen. Uiteraard vond hij dat dit wel iemand uit "zijn tijd" moest zijn. The Zipps stonden bij hem erg hoog aangeschreven. Bovendien wist ik al wat over hen. Vandaar dat ik de keuze heb gemaakt om iemand van deze nederbeat-popgroep te interviewen. Het was alleen nog de vraag wie van de bandleden ik zou gaan interviewen. Deze keuze was eigenlijk ook vrij simpel, want mijn vader was net bezig om een live optreden te regelen van The Zipps, voor zijn school, waarbij Peter Nuyten zijn contactpersoon was. Peter Nuyten was, en is nu weer, de gitarist van The Zipps. Door de jaren heen heeft deze band vele verschillende bezettingen gekend. Peter Nuyten was al de gitarist bij het ontstaan van de band. Er komt namelijk weer een nieuwe cd uit van The Zipps. Nog steeds dezelfde nummers, maar de optredens zullen wel zeer verschillen van die van voorheen. De optredens van The Zipps waren namelijk ook heel apart, maar hier ga ik later nog verder op in.

Niet alleen de optredens van The Zipps waren apart, maar ook de muzieksoort. Hier wilde ik dus wel wat meer over weten. Het leek mij vooral interessant om te weten hoe Peter Nuyten het spelen in een nogal provocerende band, in de jaren '60, heeft ervaren. Bovendien vroeg ik mij af wat voor effect dat heeft gehad op de rest van zijn leven. Om hier achter te kunnen komen leek het mij belangrijk wat te weten over Peter Nuyten's ervaringen en belevingen met The Zipps. Ook was ik er in geïnteresseerd hoe hij nu terugkijkt op die tijd en wilde ik ook graag wat algemene achtergrondinformatie te weten komen over The Zipps. Dit wilde ik dus allemaal gaan vragen, alleen moest ik dan wel eerst de weg naar het conservatorium in Den Haag vinden waar we af hadden gesproken...

Op vrijdag 13 Oktober vond het interview in het "Koninklijk Conservatorium" plaats. Ik vroeg mij af wat voor functie Peter Nuyten zou hebben op het conservatorium. Het leek me wel een logisch vervolg dat, na het verleden met The Zipps, hij verder zou gaan in de muziek. Toen ik eenmaal was aangekomen bij de receptie van het Koninklijk Conservatorium moest ik heel even wachten, want ik was iets te vroeg. Peter Nuyten had een lokaaltje geregeld waar het interview kon plaats vinden. Als aanloopje op het interview kreeg ik van Peter Nuyten een aantal kopieën met informatie over de band; het interview kon beginnen!

Het begin...

Het ontstaan van The Zipps in 1965 was zeker niet de start van Peter Nuyten in de muziekwereld. Voordat hij in The Zipps speelde was hij al gitarist bij een andere band, namelijk The Moving Strings. Zoals bij velen, begon de interesse in muziek bij Peter Nuyten al toen hij nog maar een kind was. Van huis uit kwam al vroeg de interesse in muziek. Niet alleen zong zijn moeder veel, ook hadden zijn ouders een bandje. Kortom, als er thuis iets speciaals was werd er muziek gemaakt. Peter Nuyten zat ook op de lagere school al in een jongenskoor. Zingen was echter niet precies wat hij wilde, hij wilde graag een instrument bespelen. Peter wilde lichte muziek maken, dus geen viool of piano maar gitaar. Op de middelbare school ontstond toen zijn eerste echte bandje, The Moving Strings. Peter Nuyten was de gitarist van dit coverbandje. The Moving Strings deden vaak mee aan talentenjachten en wonnen ook een aantal prijzen. Een van de prijzen was het maken van een plaatje en zo ontstond het contact met de platenmaatschappij. Tevens ontstond, via optredens, het contact met een andere band, The Beattown Skifflers. Aan het einde van de middelbare school was het bestaan van de beide bandjes niet meer zo zeker. De bandjes wilden namelijk iets nieuws en bovendien hun eigen muziek maken in plaats van covers spelen. Deze ideeën om iets nieuws te beginnen leidden tot het ontstaan van The Zipps. Peter zei hierover het volgende: "Aan het einde van de middelbare school periode kom je in de situatie dat je denkt; "ja, wat nu?". Want je gaat natuurlijk van school af en de ene gaat hier naar toe, de andere daar naar toe. Toen dachten wij: "Misschien zal de band wel uit elkaar gaan vallen". Uiteindelijk zijn zowel de Beattown Skifflers als de Moving Strings gestopt en gaan denken: "Wat willen we nou verder?". Zo is toen het contact tussen mij en Philip Elzerman ontstaan. Philip Elzerman ging toen naar de kunstacademie en ik zat op de technische hogeschool, het samenvoegen van die twee elementen leidde tot het ontstaan van The Zipps en de bijbehorende lichtshows."

Dit is een uitvergroot deel van een oude foto van Peter Nuyten met The Zipps, genomen in 1966.

Een nieuw experiment

Een nieuw gezicht in muzikaal Nederland, psychedelische muziek. Maar op zich niets nieuws onder de zon, want in het buitenland bestond deze muzieksoort al. Pink Floyd, toen nog amper bekend, had zelfs een vergelijkbare act. Voor Nederland was dit alles echter wel een nieuwe ervaring. Er werd in de jaren '60 op allerlei gebieden geëxperimenteerd. Maar waar kwam die drang tot vernieuwing eigenlijk vandaan? Volgens Peter Nuyten kwam dat voornamelijk voort uit het afschudden van de oorlog. "Onze ouders hadden natuurlijk niet echt een jeugd gehad. Toen de oorlog over was, waren zij hun jeugd kwijt. Bovendien lag Nederland in scherven, dus dat was hard werken voor hen en niet echt zo'n leuk perspectief voor ons. Stel dat er nou weer oorlog kwam dan kregen wij hetzelfde verhaal als onze ouders! Onbewust speelt dat een rol en ga je al gauw liedjes maken tegen de oorlog. Je gaat zoeken naar nieuwe dingen om die oorlog maar van je af te schudden."

Maar waarom hebben jullie dan juist gekozen voor de psychedelische muziek, wat houdt het eigenlijk precies in voor u?
"Wij hebben natuurlijk voor een muzieksoort gekozen waar we onszelf goed in konden vinden. Een belangrijke voorwaarde voor het maken van psychedelische muziek was, voor ons, veel ruimte laten voor elkaar. Er lag wel een globaal plan op tafel voor de nummers die we speelden, maar we hadden geen vaste indeling of einde. Zo speelde de drummer en ik vaak lange solo's. Dit werd natuurlijk stomvervelend voor het publiek en toen is het idee van de dia's gekomen. Philip Elzerman vond dat er ook nog iets visueels bij moest. Toen ging hij experimenteren met gekleurde lampen in combinatie met techniek. Had het publiek ook nog iets om naar te kijken! En zo kwamen de psychedelische voorstellingen tot stand."

De jaren '60: drugs, lange haren en protestsongs

De term psychedelische voorstellingen wordt in de literatuur omschreven als de beschrijvingen van visioenen en hallucinaties als gevolg van drugsgebruik. Was dit ook wat jullie met de lichtshows wilde imiteren?
"Het interesseerde ons zeker, want het was een weergave van iets dat niet echt was. Het was een uitdaging om dat te proberen te imiteren. Maar we waren vooral geboeid door de voortdurend doorgaande beelden. Dat paste goed bij de muziek die we maakten, want die ging immers ook steeds door. Zelfs als de stroom uitviel, wat wel eens gebeurde door het hoge stroomgebruik van de lichtshow, ging de drummer gewoon door."

Dus, het was juist niét jullie doel om met de beelden de drugvisioenen te imiteren?
"Nee, eigenlijk niet. Het ging ons meer om de wisselwerking tussen de muziek en de vloeistofdia's. We probeerden eigenlijk de beelden te vertalen in onze muziek, en andersom. Het psychedelische verhaal kwam eigenlijk pas toen mensen ons in verband gingen brengen met de beelden van drugsvisioenen. Maar het was onze bedoeling eigenlijk niet. Later vonden wij die associatie best. Maar de boodschap die wij hadden was: Ok, dat drugsgebruik moet iedereen dan maar zelf weten, maar als je naar onze shows komt kijken heb je dat niet nodig."

Kwam die boodschap wel goed over, want iedereen associeerden jullie wel met drugs gebruik.
"Het was wel moeilijk om dat begrip over te brengen. Bovendien waren we er niet echt vóór en niet echt tegen. We vonden wel dat drugsgebruik tot niets zou leiden. Toen zijn we ook teksten gaan schrijven met de boodschap dat drugsgebruik, inhoudelijk gezien, tot niets zou leiden. We wilden zo overduidelijk het gebruik verheerlijken, dat het juist zou omslaan naar sarcasme. Iedereen vond het echter allemaal zo prachtig (we werden ook veel gevraagd) dat veel mensen het niet door hadden dat we juist niet voor drugsgebruik waren."

Wat vond uw directe omgeving er eigenlijk van dat jullie zulke provocerende muziek maakten?
"Sommige mensen wisten niet wat ze moesten vinden. We speelden namelijk eerst relatief brave muziek, cover nummers. Toen we echter opeens zulke soort muziek gingen maken, was dat een grote verandering. Anderen begrepen wel wat we bedoelden en de rest moest maar zelf weten wat ze er van vonden. Wij hebben ook altijd in het midden gelaten of we nou zelf drugs gebruikten of niet. Hadden we dit gewoon ontkend was er, denk ik, een stukje sensatie en sfeer rondom ons weg gevallen."

Een van hun nummers die over drugs ging was het nummer "Marie Juana". Dit was op de eerste plaats een protestsong. Het nummer was geschreven naar aanleiding van wat een man had gedaan in Rotterdam Hij had een gaatje in zijn hoofd geboord om zo het "derde oog" te creëren en voortdurend high te zijn. Dit vonden vele mensen natuurlijk schokkend. The Zipps en de schrijver van dit nummer dus ook. Protestsongs met maatschappij-kritische teksten had men natuurlijk veel die tijd. En als ik denk aan zo'n provocerend bandje zie ik gelijk een stel langharige jongeren voor me. Dat lange haar is natuurlijk ook wel een goed voorbeeld en handelsmerk van hun leefstijl.
"Lang haar werd als vies en onhygiënisch gezien door onze ouders, dus wilden wij ons haar lang houden!".
Voor Peter Nuyten zelf was dit een beetje moeilijk. Hij had namelijk militaire dienst. Zijn haar werd dus altijd kort gehouden.

Censuur, aanpassen?

Er werd beweerd dat de muziek van The Zipps een slechte invloed had op de jeugd, zij zouden immers het drugsgebruik goedkeuren. Om toch nog muziek uit te kunnen brengen moesten The Zipps zich dus aanpassen. Zo verschijnt de maxisingle "Beat and Poetry" met een achteraf in gemonteerde "bliep" en moet het refrein van het uitgebrachte liedje "Marie Juana" grotendeels worden aangepast.
De originele tekst was:

Marie Juana, make love with me.
Marie Juana, I have you in my eye. (eye= het "derde oog")
Marie Juana, well let's get stoned.
Marie Juana, make me feel high.

Dit werd uiteindelijk:

Marie Juana, get out of my mind.
You are replaced by my psychedelic sound.
Marie Juana there ain't no love.
I've got my music and that'll be enough

Een grote verandering dus. En dit terwijl het idee van The Zipps eigenlijk was een zo overdreven verheerlijkende tekst te brengen dat het juist negatief over kwam. De band wilde eigenlijk duidelijk maken dat je marihuana, drugs dus, helemaal niet nodig had om high te worden. De muziek van The Zipps en de bijbehorende lichtshow zouden hetzelfde effect hebben. Eigenlijk was het dus al een antidrugs liedje. Toch moest het veranderd worden. "Wat dat betreft was het wel een moeilijke tijd om muziek in te maken", zei Peter Nuyten. Erg vervelend vonden The Zipps het niet om een andere versie te spelen. De boodschap bleef immers hetzelfde. Dat "Marie Juana" was uitgegeven was op zich al een hele overwinning. Een nummer met zo'n gewaagde titel is natuurlijk moeilijk om uit te laten geven. "LSD 25", een ander nummer, is echter niet uitgegeven. "LSD 25" was namelijk wèl te provocerend.

De censuur van toen bestaat nu nog steeds, alleen op een wat andere manier. Ik vroeg Peter Nuyten wat hij vond van censuur in het algemeen. Hij was van mening dat dit een goede zaak was. Het beschermt niet alleen het publiek, maar voornamelijk ook de zangers, of de persoon die de tekst brengt, tegen zichzelf. Wie zegt dat men niet spijt krijgt van wat hij of zij ooit heeft gezegd? Peter Nuyten is dan ook van mening dat de verandering in het liedje "Marie Juana" een goede zaak is geweest.
"Je weet nooit wat voor gevolgen het later kan hebben, of hoe datgene, waar je je over uitspreekt, zich verder ontwikkeld."
Sommige nummers hebben ook meer als doel te shockeren dan om ook echt een boodschap over te brengen. Voor deze nummers is het vaak beter om censuur toe te passen. Er zijn liedjes echter, die over een onderwerp gaan die beter besproken kan worden. Liedjes die waarschuwen voor een probleem, of een onderwerp aan de kaak stellen. Deze onderwerpen kun je beter laten horen dan stil houden, vond Peter Nuyten.

Dit is de achterkant van een hoesje van The Zipps, met als b-side het liedje "Marie Juana".

"Wij vonden het heel wat dat die mensen allemaal stonden te dansen!"

Ondanks de geweldige live shows die The Zipps gaven bleef het commerciële succes uit. Verder dan een top 10 notering is het niet gekomen bij The Zipps. "Kicks and Chicks" heette dit nummer dat als enige de hitparade top 10 haalde.
Via de platenmaatschappij zijn toen ook optredens in het buitenland georganiseerd. Zo hebben The Zipps opgetreden in een van de bekendste discotheken in Parijs, la Locomotive. Ook hebben zij gespeeld in Palais d'Orsay te Parijs. Zelfs in Duitsland zijn The Zipps geweest! Zij hebben er ook bewust voor gekozen om engelstalige liedjes uit te brengen. Zo konden ze een breder publiek bereiken.

Ik vroeg me af wat Peter Nuyten leuker vond: het spelen in het buitenland, of gewoon in Nederland. Hij zei dat het eigenlijk niet te vergelijken was. De zalen in het buitenland waren veel groter en er was meer luxe. Zeker wat betreft de technische aspecten was het ook heel leerzaam. De goede en hoogstaande techniek maakte het optreden in het buitenland wel makkelijker voor The Zipps. Ze hoefden ook minder op te bouwen en dergelijke. Toch vond hij dat het optreden in kleine Nederlandse zalen ook wel iets speciaals en leuks had.

Was er een groot verschil tussen het Nederlandse publiek en die van het buitenland?
"In Nederland stond iedereen gewoon rustig naar ons te kijken, maar dáár was iedereen veel enthousiaster. Wij vonden het heel wat dat die mensen allemaal stonden te dansen in Parijs, dat waren we niet gewend."

Eigenlijk ervoer u het buitenlandse publiek dus wel als iets leuker dan het Nederlandse publiek?
"Wel een klein beetje. De reacties van de mensen waren heviger. Dit was ook wel logisch want de omstandigheden in het buitenland waren anders, beter. Door alle technische luxe was het daar ook een veel groter spektakel dan in Nederland."

Waar waren jullie populairder: in het binnen- of buitenland?
"Ik denk ik het buitenland omdat daar de shows veel spectaculairder waren. Bovendien was het toen veel specialer als er muziek uit het buitenland overkwam. Dit maakte ons misschien nog sensationeler."

Helaas was het voor The Zipps erg moeilijk om optredens te kunnen geven, vooral in het buitenland. Ze hadden niet alleen veel stroom nodig, maar er was ook nog een ander probleem. Peter Nuyten zat namelijk in militaire dienst. Om een optreden te kunnen geven moest dus eerst heel veel geregeld worden. Je mocht niet zomaar even weg naar bijvoorbeeld het buitenland. Voor elk concert moest een vrijstelling geregeld worden.
"Soms liepen geplande optredens ook in de soep daardoor. Daar ga je je dan toch een beetje schuldig over voelen."

Na zijn diensttijd had Peter Nuyten de keuze om te gaan werken bij een platenmaatschappij of om professioneel door te gaan met The Zipps . Hij koos voor het eerste. Peter Nuyten is toen in de opnametechniek gaan werken waar hij ging helpen bij het bouwen van opname studio's. Zijn ervaringen met The Zipps hebben hem erg geholpen in zijn verdere muziek carrière. Hij kon nu, uit eigen ervaring, weten wat hij van de bandjes kon verwachten.
"Bij muziek maken komen veel emoties los. Deze emoties kunnen wel eens botsen met die van ander bandleden. Irritaties kunnen hoog oplopen door bijvoorbeeld een te lange reis tijd of opnametijd."
Op al deze dingen was hij dus al voorbereid.

"Muziek is nog steeds heel belangrijk voor mij"

Tegenwoordig werkt Peter Nuyten nog steeds in de muziek en is ook nog dagelijks met muziek bezig. Hij speelt in een jazzband en geeft les in muziekregistratie op het conservatorium. Dat niet alleen, The Zipps geven ook nog een laatste concert dit jaar! Ze zijn dus, vanaf de zomervakantie, alweer druk aan het repeteren. Op vrijdag 17 november was er een generale repetitie op het Stedelijk Gymnasium. Natuurlijk was ik hier ook aanwezig. Eerlijk is eerlijk, ik vond het een leuk sfeertje en de muziek viel me ook niet tegen. Misschien was het wel de samenhang van muziek, licht en sfeer. Het kan ook gewoon de invloed van mijn vader op mijn muzieksmaak zijn geweest, maar ik vond het een leuke avond! Ik vroeg me af of het niet moeilijk was voor de band om hetzelfde te spelen als toen. De tijdgeest is immers veranderd en de bandleden zelf natuurlijk ook.

Is het wel haalbaar om The Zipps te herhalen?
"Je krijgt het natuurlijk nooit meer hetzelfde als toen. Maar dat was ook niet de bedoeling. De bedoeling was een laatste optreden te geven ter afsluiting van The Zipps-periode."

Waarom geven jullie juist nú dat concert?
"Ons oude materiaal kan natuurlijk maar beperkt bewaard blijven. Door fusies van platenmaatschappijen en de komst van nieuw materiaal raakt er nog wel eens iets "kwijt". Toen is er besloten de muziek op een cd'tje te zetten. En naar aanleiding van de uitgave van deze cd hebben wij besloten nog een laatste, afsluitend, concert te geven."

Komen er niet bepaalde problemen bij kijken bij zo'n reünie?
"Je loopt natuurlijk het risico dat je een herinnering verandert. Wij zijn natuurlijk niet in staat om precies hetzelfde te leveren als toen. Je hebt dan het risico dat mensen hun vervaagde herinneringen gaan vervangen, en dat zou zonde zijn. De shows bijvoorbeeld kunnen wij niet meer zo doen als vroeger. Al was het alleen al omdat de apparatuur weg is. We spelen eigenlijk onszelf na. Dus muzikaal gezien is het haalbaar hetzelfde te doen. Maar wat betreft de show niet en dat is jammer."

Heeft u eigenlijk spijt van iets wat u heeft gedaan in de periode met The Zipps?
"Spijt heb ik eigenlijk nergens van. Wel vind ik het jammer dat we nooit echt zijn doorgebroken. Dat had het namelijk veel makkelijker gemaakt om te kunnen en te mogen spelen in het buitenland. Maar als musicus vind ik het niet jammer, want hierdoor konden we wel gewoon onze eigen stijl houden en de boodschap handhaven. Dus jammer voor de commercie maar niet voor de musicus."

Leuk om te weten is misschien, dat Peter Nuyten de enige is uit de band die nu nog steeds met muziek bezig is.
Hier onder even een kort overzicht van wie wat deed en wat men tegenwoordig doet.

Ik zal nog even terug komen op een aantal dingen die aan bod kwamen in het begin. Zoals het liedje "Dutch Milk" dat eigenlijk "The struggle for ice cold milk of Benzi the bass-player or how to promote original dutch milk" heet. Dit liedje is tot stand gekomen naar aanleiding van een reclamefoto in een tienerblad. Op deze foto stond Phillip Elzerman afgebeeld met een glas melk in zijn handen. The Zipps maakten van deze actie handig gebruik en noemde hun volgende singel naar die reclamefoto. De naam Benzi is een afkorting van benzedrine, een chemische stof die na het opsnuiven een hallucinerende werking heeft. De titel gaat dus over de bassist van The Zipps die moest kiezen tussen melk en benzedrine.
Wat ook in het begin aan bod kwam was de "The Zetta lightshow", dit was de licht show van The Zipps. Een samenspel van vloeistofdia's en flikkerende lampen om zo een psychedelische voorstelling te creëren.
Het paarse plaatje dat op de eerst pagina is afgedrukt is een sticker, die vaak bij optredens van de band werd uitgedeeld. Deze sticker zat ook wel eens bij de hoesjes van de singeltjes van The Zipps. Mijn vader bezit zo'n originele sticker, hij is hier erg trots op. Deze sticker is namelijk zo onderhand een collector's item geworden. Net als alle nummers die The Zipps ooit hebben uitgebracht. Tenminste voor echte nederbeat fans dan...

Menne Evers, najaar 2000

Back to PLUT page or to Articles - Vonpopp - Platenblad - Stad - Binnenskamers - Panorama - Actuaris - UitGelezen - Volkskrant